Halverwege de 19e eeuw was het Gelderse Rivierenland het centrum van de Nederlandse baksteenindustrie. Tot aan de jaren 60 van de vorige eeuw stond er in bijna ieder dorp aan de Maas of Waal een steenfabriek. De belangrijkste grondstof voor de stenen, rivierklei, kon eenvoudig gewonnen worden uit de Gelderse rivieren. Omdat de plattelandsbevolking snel groeide snel en de landbouwsector onvoldoende werk bood, was de baksteenindustrie een welkom alternatief. De arbeiders leefden vaak op en rond de fabrieken en het hele gezin werkte mee om voldoende inkomsten te genereren.
Steenfabriek Vogelensangh
Munnikhofsestraat 33, Deest (tussen knooppunt 15 en 84)
Nog altijd staan er langs de Gelderse dijken verschillende steenfabrieken, zo ook Steenfabriek Vogelensangh in Deest. Dit is de laatste kolengestookte ringoven in Nederland. Ruim ruim 100 jaar geleden werd de fabriek gebouwd als antwoord op de stijgende vraag naar bakstenen voor het bouwen van huizen. Vandaag de dag is de originele ringoven nog steeds in gebruik en wordt er nog altijd op ambachtelijke wijze gewerkt volgens het originele recept. De unieke metselstenen krijgen hun kleur door de kolen en de vlammen; er worden geen kleurstoffen gebruikt.
Terug naar vroeger
In het bondsgebouw van het Historisch Informatie Punt (HIP) Druten vind je een interessant stuk cultuurhistorie uit het Land van Maas en Waal. Door de ruime aanwezigheid van kleigronden vestigden veel steen- en dakpannenfabrieken zich in deze streek. Stichting Kleigoed Maas & Waal verzamelde informatie en vooral ook veel tastbare stukken over deze industrie met als resultaat een uitgebreide en gevarieerde collectie die je terug ziet in een tentoonstelling. Of sluit aan bij een wandeling door Druten waar je onder leiding van een gids bijzondere gebouwen ontdekt die zijn gedecoreerd met materialen uit de oude steenfabrieken.
Laakbos
Het Laakbos is een waterrijk bosgebied gelegen tussen de uiterwaarden van de Waal en de bebouwde kom van Druten. In het gebied vind je kolken en tichelgaten die onder andere ontstaan zijn door dijkdoorbraken en afgravingen voor de steenfabrieken. Rond 1800 werd er in de buurt van het Laakbos een steenfabriek gebouwd. Daarvoor werd er een spoordijk dwars door het gebied aangelegd, wat nu nog steeds te zien is aan het pad dat door het Laakbos loopt. De door afgravingen ontstane tichelgaten werden ingeplant met elzen en populieren. Het hout van deze bomen werd grotendeels gebruikt als brandhout voor de steenovens.
Klei/steenroute (10 km)
Wandel door Druten en leer onderweg meer over de kleinwinning en de steen- en pannenindustrie. Langs de route staan verschillende monumenten en andere bezienswaardigheden die met de grofkeramische industrie te maken hebben.